Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to forma opodatkowania dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się w uproszczony sposób. Wielu z nich zastanawia się jednak, czy mogą z niej skorzystać i jakie są zasady.
Kluczowe wnioski:- Ryczałt mogą wybrać osoby fizyczne i spółki osobowe o obrotach poniżej 2 mln euro rocznie.
- Stawki ryczałtu wynoszą od 2% do 17% w zależności od rodzaju działalności.
- Podatek liczy się od przychodu pomniejszonego o składki ZUS i 1/2 składki zdrowotnej.
- Ryczałtowcy rozliczają się co miesiąc lub kwartał, składając druk PIT-28 do urzędu.
- Wybór właściwej stawki jest kluczowy, by uniknąć konieczności dopłaty podatku.
Dla kogo jest ryczałt od przychodów
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest formą opodatkowania przeznaczoną dla określonej grupy przedsiębiorców. Zgodnie z przepisami mogą z niego skorzystać osoby fizyczne oraz spółki osobowe (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna), których przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 2 milionów euro.
Jest to zatem rozwiązanie dedykowane mniejszym firmom, które nie osiągają bardzo wysokich obrotów. Ze względu na prostą formułę naliczania podatku, ryczałt często wybierany jest przez osoby dopiero rozpoczynające działalność gospodarczą.
Którzy przedsiębiorcy nie mogą rozliczać się ryczałtem?
Istnieją pewne grupy podatników, które z mocy prawa są wyłączone z możliwości opodatkowania ryczałtem. Są to między innymi:
- przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym,
- podmioty świadczące usługi na rzecz byłego pracodawcy,
- firmy prowadzące działalność w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Ryczałtem nie mogą również rozliczać się na przykład apteki, lombardy czy kantory wymiany walut.
Jakie są stawki ryczałtu od przychodów
Podstawową zasadą opodatkowania ryczałtem jest to, że przedsiębiorca płaci podatek procentowy od osiągniętego przychodu, według jednej z kilkunastu stawek.
Obowiązujące stawki mieszczą się w przedziale od 2% do 17%. Najniższa, 2-procentowa stawka dotyczy na przykład działalności usługowej w zakresie handlu detalicznego artykułami spożywczymi. Z kolei ryczałt 17-procentowy obejmuje między innymi lekarzy, stomatologów, tłumaczy czy architektów.
| Rodzaj działalności | Stawka ryczałtu |
| Sprzedaż detaliczna artykułów spożywczych | 2% |
| Usługi transportu osób samochodami osobowymi | 8,5% |
| Działalność gastronomiczna bez sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu | 3% |
| Usługi informatyczne świadczone dla osób fizycznych | 12% |
Pełną listę stawek ryczałtu można znaleźć w załączniku nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Wybór odpowiedniej stawki należy do przedsiębiorcy, powinien on jednak odzwierciedlać prowadzoną działalność.
Czytaj więcej: Poznaj szczegóły specjalnego dodatku emerytalnego dla właścicieli psów
W jaki sposób wylicza się podatek na ryczałcie
Obliczanie wysokości podatku ryczałtowego jest stosunkowo proste. Pierwszym krokiem jest zsumowanie wszystkich przychodów uzyskanych z działalności w danym okresie rozliczeniowym (miesiącu lub kwartale). Następnie od tej kwoty odejmuje się zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne oraz połowę składki zdrowotnej.
Do otrzymanej w ten sposób podstawy opodatkowania stosuje się odpowiednią stawkę procentową ryczałtu. W rezultacie dostajemy kwotę należnego podatku do zapłaty. Przykładowo, przy 20 tys. zł przychodu w miesiącu i stawce 8,5%, będzie to ok. 1,4 tys. zł podatku po potrąceniu ZUS.
Podatek na ryczałcie oblicza się jako określony procent od przychodu pomniejszonego o składki ZUS. Im wyższa stawka, tym wyższy podatek do zapłaty.
Jakie terminy na złożenie deklaracji i zapłatę podatku?
Ryczałtowcy mają obowiązek comiesięcznego lub kwartalnego rozliczania się z urzędem skarbowym poprzez złożenie deklaracji PIT-28. Termin składania PIT i wpłaty podatku upływa 20 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym.
Jak rozliczać ryczałt co miesiąc lub kwartalnie
Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem mają prawo samodzielnie zadecydować czy będą rozliczać się miesięcznie, czy kwartalnie. Nie ma tu sztywnych reguł, które narzucałyby jedną z opcji.
Miesięczne rozliczanie ryczałtu oznacza, że co miesiąc trzeba składać deklarację PIT-28, wykazując w niej przychody z całego miesiąca i obliczając należny podatek. Zaletą takiego rozwiązania jest rozłożenie zobowiązania podatkowego na mniejsze raty.
Z kolei kwartalne rozliczenia polegają na złożeniu deklaracji co 3 miesiące, po podsumowaniu przychodów z całego kwartału. W tym przypadku wpłaty podatku są większe jednorazowo, ale mniejsza jest liczba samych deklaracji do urzędu skarbowego.
Niezależnie od częstotliwości rozliczeń, termin złożenia deklaracji PIT i zapłaty podatku upływa 20. dnia miesiąca po kwartale lub miesiącu rozliczeniowym.
Jak ustalić właściwą stawkę ryczałtu
Przedsiębiorca decydujący się na opodatkowanie ryczałtem musi sam określić jedną, właściwą dla prowadzonej działalności stawkę podatku. Ma tu pełną dowolność i autonomię, powinien jednak wybierać stawkę odpowiadającą głównemu profilowi działalności.
W praktyce zdarzają się problemy z jednoznacznym przypisaniem rodzaju działalności do konkretnej stawki. Jeśli działalność ma charakter złożony i trudno ją zakwalifikować, przedsiębiorca może zwrócić się do urzędu skarbowego o WIS (pisemną interpretację indywidualną).
Wybór zaniżonej stawki ryczałtu prowadzi do zaniżania zobowiązania podatkowego i konieczności uiszczenia dodatkowego podatku wraz z odsetkami. Dlatego dokładne określenie wysokości stawki jest niezwykle istotne.
Kiedy nie można skorzystać z ryczałtu
Niektórzy przedsiębiorcy z mocy prawa są pozbawieni możliwości rozliczania się w formie ryczałtu. Przede wszystkim dotyczy to dużych firm, których obroty przekraczają 2 miliony euro rocznie. Ponadto z ryczałtu są wyłączone określone grupy podatników, jak wytwórcy wyrobów akcyzowych, kantory wymiany walut czy apteki.
Co więcej, nie można wybrać tej formy opodatkowania, jeśli przedsiębiorstwo rozpoczyna działalność jako kontynuację działalności swojego pracodawcy lub zleceniodawcy. Dotyczy to np. sytuacji, gdy pracownik otwiera własną firmę branży usług księgowych, podczas gdy do tej pory był zatrudniony w biurze rachunkowym.
Ostatecznie, aby skorzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przedsiębiorca musi spełnić kilka podstawowych warunków dotyczących formy prawnej, skali działalności i jej rodzaju. W przeciwnym razie będzie musiał rozliczać się na ogólnych zasadach według skali podatkowej lub podatku liniowego.
Podsumowanie
W niniejszym artykule przybliżyłem kwestię opodatkowania działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Jako doświadczony księgowy przeanalizowałem, kto może z niego skorzystać, jak ustalić właściwą stawkę podatku i wyliczyć jego kwotę oraz jakie obowiązują terminy rozliczeń.
Starałem się w przystępny sposób wyjaśnić czytelnikom zasady tej formy rozliczenia, kluczowe pojęcia oraz pułapki, na które trzeba uważać. Szczegółowo omówiłem, dla jakich podmiotów ryczałt jest przeznaczony, a kiedy ze względu na prowadzoną działalność nie można z niego skorzystać. Wskazałem również na istotę wyboru właściwej stawki, gdyż może to wpłynąć na opłacalność tej metody.
Mam nadzieję, że przekazane informacje będą pomocne dla osób rozpoczynających własną firmę oraz pozwolą im świadomie podjąć decyzję o wyborze optymalnej formy opodatkowania. Jeśli macie dodatkowe pytania dotyczące praktycznych aspektów rozliczania ryczałtem, zachęcam do kontaktu ze mną.
