Energetyka i klimat to kluczowe obszary, z którymi musi zmierzyć się nowy rząd. Przed nami wiele wyzwań, w tym przyspieszenie transformacji sektora energetycznego i walka ze zmianami klimatu. Aby to osiągnąć, potrzebne są zdecydowane działania w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii, transformacji ciepłownictwa, finansowania zielonej transformacji czy walki z ubóstwem energetycznym. To wspólne zadanie dla rządzących wszystkich szczebli. Tylko zjednoczone wysiłki przyniosą sukces.
Energetyka, klimat i nowy rząd
Nowy rząd staje przed ogromnym wyzwaniem przyspieszenia transformacji energetycznej Polski. Proces ten jest konieczny, aby dostosować naszą gospodarkę do wymogów unijnej polityki klimatyczno-energetycznej, ale także aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne kraju. Obecny miks oparty na węglu jest przestarzały, nieefektywny i generuje zbyt duże emisje gazów cieplarnianych.
Przed nowym rządem stoi zadanie stworzenia stabilnych ram prawnych i finansowych dla transformacji energetycznej. Jest to proces złożony, wymagający działań na wielu polach – od generacji przez przesył, dystrybucję aż po handel energią i rozwój innowacyjnych technologii. Ważna jest także dbałość o aspekt społeczny tego procesu.
Przyspieszenie transformacji sektora energetycznego
Kluczowe będzie jak najszybsze odejście od węgla, który powinien przestać być głównym paliwem już ok. 2030 r. Nowe moce wytwórcze muszą bazować na nisko- i zeroemisyjnych źródłach – przede wszystkim energetyce jądrowej i odnawialnej. Szybkie zmiany są konieczne także w ciepłownictwie, gdzie należy ograniczać wykorzystanie węgla.
Nowy rząd musi też przyspieszyć prace nad pierwszą polską elektrownią jądrową, ale także określić ramy dla całego programu atomowego w Polsce. Bez energii jądrowej trudno sobie wyobrazić udany proces odchodzenia od węgla.
Odnawialne źródła energii
OZE odgrywać będą coraz większą rolę. Nowy rząd powinien ułatwić ich rozwój, szczególnie lądowej energetyki wiatrowej i fotowoltaiki. Konieczne są zmiany legislacyjne, np. co do zasad lokalizacji turbin wiatrowych.
Rosnące udziały niestabilnych OZE wymagają też rozwoju systemu magazynowania energii. To także pole do popisu dla polskich innowatorów.
Czytaj więcej: Aktualności z branży energetycznej w Polsce - Najnowsze informacje
Finansowanie kosztów transformacji energetycznej
Ogromnym wyzwaniem, przed którym stanie nowy gabinet, będzie zapewnienie finansowania zielonej transformacji. Inwestycje sektorowe do 2040 r. mają kosztować nawet 1,6 bln zł. Rząd chce czerpać środki m.in. z Funduszu Odbudowy i funduszy unijnych, a także ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2.
Niezbędne jest stworzenie spójnego, wieloletniego planu finansowania transformacji uwzględniającego różne źródła i mechanizmy wsparcia.
Pieniądze muszą popłynąć zarówno na modernizację infrastruktury, jak i działania osłonowe dla społeczeństwa – by złagodzić negatywne skutki zmian.
Walka z ubóstwem energetycznym
Rosnące ceny energii uderzają w najuboższych obywateli, których nie stać na opłacanie rachunków. Dlatego rząd musi kontynuować programy wsparcia, dopłat i zamrażania taryf dla gospodarstw domowych. Jednocześnie trzeba stymulować poprawę efektywności energetycznej budynków.
Rola gazu ziemnego w transformacji energetycznej
Choć gaz ziemny jest paliwem kopalnym, będzie odgrywał istotną funkcję przejściową w transformacji. Zastąpi on część mocy węglowych w produkcji energii elektrycznej i ciepła. Warunkiem jest jednak zliberalizowanie rynku gazu, by zwiększyć bezpieczeństwo dostaw i obniżyć ceny.
| Rok | Udział gazu w miksie energetycznym |
| 2025 | 25% |
| 2030 | 30% |
| 2040 | 15% |
Wraz z postępami transformacji rola gazu będzie stopniowo malała. Kluczowe jest jednak wykorzystanie go jako paliwa przejściowego w najbliższych latach.
Podsumowanie
Transformacja energetyczna i walka ze zmianami klimatu to największe wyzwania stojące przed nowym rządem. Konieczne jest szybkie odchodzenie od węgla i przejście na niskoemisyjne źródła energii – atom i OZE. Równocześnie trzeba zagwarantować finansowanie tych kosztownych zmian i ochronę ubogich obywateli przed skokami cen energii. To ogromne, wspólne zadanie dla rządzących i całego społeczeństwa.
Artykuł omawia najważniejsze obszary interwencji nowego gabinetu: legislacja, wsparcie inwestycji transformacyjnych, rozwój magazynów czy liberalizacja rynku gazu. Podkreśla też znaczenie dialogu i współdziałania władz z obywatelami dla sukcesu tego procesu.
