Umowa o dzieło to specyficzna forma umowy cywilnoprawnej, skupiająca się na stworzeniu konkretnego rezultatu. Różni się od innych form zatrudnienia brakiem podporządkowania i określonym efektem końcowym. Nie wymaga odprowadzania składek ZUS, z wyjątkiem szczególnych przypadków. Od 2021 roku wszystkie umowy o dzieło muszą być zgłaszane do ZUS.
Najważniejsze informacje:- Umowa dotyczy wykonania konkretnego dzieła, nie świadczenia usług
- Standardowo nie podlega składkom ZUS
- Obowiązek oskładkowania występuje przy umowie z własnym pracownikiem
- Konieczne zgłoszenie do ZUS w ciągu 7 dni od zawarcia umowy
- Podatek dochodowy wynosi 12% przy wynagrodzeniu do 200 zł brutto
- Wyższe kwoty rozliczane są na zasadach ogólnych
- Brak zgłoszenia umowy może skutkować karą grzywny
Czy umowa o dzieło wymaga składek ZUS?
Umowa o dzieło standardowo nie wymaga odprowadzania składek ZUS. To jedna z jej głównych zalet dla przedsiębiorców. Forma ta różni się znacząco od innych rodzajów umów cywilnoprawnych pod względem oskładkowania ZUS.
- Wyjątek 1: Umowa o dzieło z pracownikiem zawarta z własnym pracownikiem podlega pełnemu oskładkowaniu
- Wyjątek 2: Umowa wykonywana na rzecz własnego pracodawcy, nawet jeśli jest zawarta z innym podmiotem
W standardowych przypadkach składki przy umowie o dzieło nie występują. Obowiązek pojawia się tylko w wyżej wymienionych sytuacjach.
Składki ZUS dla umowy o dzieło z własnym pracownikiem
Przy umowie o dzieło z pracownikiem obowiązują takie same zasady oskładkowania jak przy umowie o pracę. Pracodawca musi odprowadzać wszystkie składki społeczne i zdrowotne.
Podstawę wymiaru składek stanowi przychód z tytułu wykonania dzieła. Oskładkowanie dotyczy pełnej kwoty wynagrodzenia.
Rodzaj składki | Wysokość |
Emerytalna | 19,52% |
Rentowa | 8% |
Chorobowa | 2,45% |
Zdrowotna | 9% |
Termin płatności składek przypada na 15. dzień następnego miesiąca. Pracodawca odpowiada za terminowe odprowadzenie należności do ZUS. Przekroczenie terminu skutkuje naliczeniem odsetek.
Umowa o dzieło na rzecz pracodawcy a ZUS
Obowiązki ZUS powstają również, gdy pracownik wykonuje dzieło dla swojego pracodawcy poprzez umowę z podmiotem trzecim. Ta zasada ma zapobiegać obchodzeniu przepisów o oskładkowaniu. Kluczowe znaczenie ma faktyczny beneficjent wykonanej pracy.
ZUS szczególnie wnikliwie bada takie przypadki podczas kontroli. Istotne jest prawidłowe określenie, czy dzieło faktycznie trafia do pracodawcy. Nieprawidłowa kwalifikacja może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi.
Czytaj więcej: Portfel kryptowalut online: poradnik startowy krok po kroku
Jakie składki ZUS trzeba opłacać od umowy o dzieło?
Składki przy umowie o dzieło obejmują kilka różnych typów ubezpieczeń. Ich wysokość zależy od podstawy wymiaru. System oskładkowania jest analogiczny do umowy o pracę.
- Składka emerytalna - podstawowa składka na przyszłe świadczenie emerytalne (19,52%)
- Składka rentowa - zabezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy (8%)
- Składka chorobowa - ochrona w przypadku czasowej niezdolności do pracy (2,45%)
- Składka zdrowotna - dostęp do publicznej opieki zdrowotnej (9%)
Podstawę wymiaru składek stanowi przychód określony w umowie. Nie stosuje się ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek.
Składki odprowadza się od każdej kwoty przychodu. Wyjątkiem jest składka emerytalna i rentowa, która ma limit roczny.
Zgłaszanie umowy o dzieło do ZUS
Zgłoszenie do ZUS umowy o dzieło jest obowiązkowe od 1 stycznia 2021 roku. Każda umowa, niezależnie od kwoty wynagrodzenia, musi zostać zarejestrowana. Dotyczy to również umów nie podlegających oskładkowaniu.
Obowiązek zgłoszenia spoczywa na podmiocie zamawiającym dzieło. Zgłoszeniu podlegają wszystkie umowy, także te zawierane z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. Nie ma znaczenia sposób wypłaty wynagrodzenia.
Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS RUD. Jest to specjalny druk przeznaczony wyłącznie do rejestracji umów o dzieło.
Termin na zgłoszenie wynosi 7 dni od daty zawarcia umowy. Przekroczenie tego terminu może skutkować nałożeniem kary.
Jak wypełnić formularz ZUS RUD?
Formularz ZUS RUD składa się z kilku kluczowych sekcji. Wypełnienie rozpoczyna się od danych identyfikacyjnych zamawiającego.
W kolejnej części należy podać informacje o wykonawcy dzieła. Konieczne jest wskazanie jego numeru PESEL lub NIP.
Ostatnia część formularza zawiera szczegóły dotyczące samej umowy. Tu wpisujemy datę zawarcia i zakres prac.
Pole formularza | Sposób wypełnienia |
Dane płatnika | NIP i REGON zamawiającego |
Dane wykonawcy | PESEL lub NIP wykonawcy |
Data zawarcia umowy | Format DD-MM-RRRR |
Przedmiot umowy | Krótki opis dzieła |
Kary za brak zgłoszenia umowy o dzieło do ZUS
Niezgłoszenie umowy o dzieło do ZUS może skutkować nałożeniem kary grzywny. Jej wysokość może sięgać nawet 5000 złotych. ZUS weryfikuje wypełnianie tego obowiązku podczas rutynowych kontroli.
Kontrolerzy ZUS mają prawo żądać okazania wszystkich zawartych umów o dzieło. Brak zgłoszenia jest traktowany jako wykroczenie przeciwko przepisom ubezpieczeń społecznych. W przypadku wielu niezgłoszonych umów, kary mogą się sumować.
Aby uniknąć kar, warto wdrożyć system przypominający o terminach zgłoszeń. Dobrą praktyką jest zgłaszanie umów od razu po ich podpisaniu.
Przedawnienie kary za brak zgłoszenia następuje po 5 latach. Termin ten liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek zgłoszenia.
Co musisz wiedzieć o składkach ZUS przy umowie o dzieło?
Umowa o dzieło co do zasady nie wymaga odprowadzania składek ZUS, jednak istnieją dwa kluczowe wyjątki: umowy zawierane z własnym pracownikiem oraz umowy wykonywane na rzecz pracodawcy. W tych przypadkach oskładkowanie ZUS jest obowiązkowe i obejmuje pełen zakres świadczeń: emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne.
Niezależnie od konieczności opłacania składek, każda umowa o dzieło musi zostać zgłoszona do ZUS na formularzu RUD w ciągu 7 dni od jej zawarcia. Zaniedbanie tego obowiązku może skutkować karą grzywny do 5000 złotych, a odpowiedzialność za zgłoszenie spoczywa na zamawiającym.
Przestrzeganie terminów i prawidłowe wypełnianie dokumentacji jest kluczowe dla uniknięcia problemów podczas kontroli ZUS. Warto pamiętać, że obowiązki ZUS przy umowie o dzieło nie przedawniają się przez 5 lat, co oznacza długi okres potencjalnej odpowiedzialności za niedopełnienie formalności.