Jak komornik może dowiedzieć się o spadku? To ważne pytanie dla osób obawiających się przejęcia zadłużonego majątku po zmarłym krewnym. Czasem nawet bliscy nie wiedzą, że zmarły był winien pieniądze. Warto zatem przyjrzeć się przepisom, by uniknąć przykrych niespodzianek. Przedstawiamy porady prawne, jak sprawdzić, czy w spadku są długi i jak się ich pozbyć.
Kluczowe wnioski:
- Można sprawdzić, czy spadek jest zadłużony - warto to zrobić przed podjęciem decyzji o przyjęciu spadku.
- Istnieje możliwość odrzucenia lub przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, jeśli w grę wchodzą długi.
- Nieletnie dzieci mogą "odziedziczyć" długi - trzeba wystąpić o zgodę sądu, by odrzucić za nie spadek.
- Można całkowicie uwolnić się od odpowiedzialności za długi spadkowe, składając zrzeczenie się spadku.
- Nawet jeśli odrzucimy spadek z długami, to one nadal obciążają majątek spadkowy.
Jak sprawdzić, czy w spadku są zobowiązania?
Śmierć bliskiej osoby to niełatwy moment. Często okazuje się też, że spadkodawca zostawił po sobie długi, np. niespłacony kredyt hipoteczny. Warto więc sprawdzić, czy w spadku występują zobowiązania finansowe.
Nie zawsze bowiem dziedziczenie oznacza powiększenie majątku. Bywa, że wraz ze spadkiem przejmujemy także wysokie zadłużenie, które może obciążyć nasz budżet domowy.
Dlatego przed podjęciem decyzji o ewentualnym przyjęciu czy odrzuceniu spadku warto dowiedzieć się, czy spadkodawca pozostawił długi i jaka jest ich wielkość.
Gdzie szukać informacji o zadłużeniu spadku?
Przeszukując dokumenty oraz rzeczy osobiste zmarłego, można natknąć się na umowy kredytowe, pożyczki, niezapłacone rachunki za media etc. To pierwsze źródło wiedzy o ewentualnych długach.
Następnie warto sprawdzić księgę wieczystą mieszkania lub domu należącego do spadku. Znajdziemy tam wpisy o zastawach, hipotekach i innych obciążeniach.
Jeśli to za mało, można złożyć w sądzie wniosek o sporządzenie przez komornika spisu inwentarza. Jest to dokładne zestawienie składników spadku wraz z informacją o ewentualnych długach.
Kolejność dziedziczenia długów - kto po kim je przejmuje?
Spadkobiercy dziedziczą nie tylko aktywa, ale i pasywa spadku, czyli długi zmarłego. Jeśli nie ma testamentu, obowiązuje ustawowa kolejność dziedziczenia.
W pierwszej kolejności spadek - a więc również długi - dziedziczą małżonek i dzieci. Następnie, gdy ich nie ma, do spadku są powołani wnuki, rodzice, rodzeństwo zmarłego. Na końcu - dalsza rodzina lub gmina wiejska/miasto.
Warto pamiętać, że osoby małoletnie z mocy prawa dziedziczą spadek (a więc i długi) z dobrodziejstwem inwentarza. Można też w ich imieniu złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku obciążonego długami.
Czy można odziedziczyć długi po wujku?
Tak, jeśli wuj nie pozostawił po sobie żony, męża czy dzieci. Wtedy jako siostrzeniec/siostrzenica lub bratanek/bratanica możesz "odziedziczyć" jego długi.
Ale dopiero po rodzicach i rodzeństwie wuja - to oni dziedziczą w pierwszej kolejności. My jako dalsza rodzina przejmujemy spadek (oraz długi) dopiero później, w części przypadającej na rodzica-rodzeństwo wuja.
Czytaj więcej: Alarmujące dane o stanie naszego budżetu. Ministerstwo Finansów zaskakuje!
Odrzucenie spadku po babci z powodu długów
Babcia często zapożycza się np. w ramach szybkiej pożyczki, by uzupełnić domowy budżet. Jeśli po jej śmierci okazałoby się, że ma wysokie zadłużenie, jako wnukowie możemy odrzucić taki spadek w całości.
Należy jednak pamiętać, że raz odrzucony spadek przechodzi na kolejnych spadkobierców zgodnie z ustawową kolejnością dziedziczenia. Nie można już wycofać swojej decyzji.
Kto dziedziczy długi po siostrze?
W pierwszej kolejności odpowiadają za nie mąż, dzieci, wnuki siostry. Jeśli ich nie było lub zrzekli się spadku, wchodzą rodzice. Na końcu - rodzeństwo, które więc również może "odziedziczyć" długi po siostrze.
Jeśli jako siostra spadkodawczyni podejrzewasz, że spadek jest mocno zadłużony, lepiej go odrzuć lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza - odpowiesz za długi tylko do wysokości spadku.
Co zrobić z długiem w spadku?
W obliczu zadłużonego spadku mamy 3 możliwości:
- przyjęcie proste - odpowiadamy za długi również z własnego majątku;
- przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza - za długi odpowiadamy tylko z majątku spadkowego;
- odrzucenie spadku - zwalniamy się z odpowiedzialności za długi.
Najbezpieczniej jest przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza lub od razu odrzucić spadek obciążony zbyt wysokim zadłużeniem. Wtedy długi przechodzą na kolejnych spadkobierców.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Jest to obecnie podstawowa forma przyjęcia spadku. Oznacza, że za ewentualne długi odpowiadamy tylko z wartości odziedziczonego majątku. Własne aktywa są bezpieczne.
Wymaga to jednak sporządzenia spisu inwentarza przez spadkobiercę lub komornika i złożenia go w sądzie. Znajdą się tam szczegóły nt. składu spadku oraz informacje o zadłużeniu.
Zrzeczenie się spadku – jak prawidłowo odrzucić spadek z długiem?
Aby uwolnić się od odpowiedzialności za długi spadkowe, trzeba złożyć stosowne oświadczenie przed notariuszem lub w sądzie rejonowym. Należy to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o spadku.
Pamiętajmy, że raz odrzucony spadek przechodzi na kolejnych spadkobierców zgodnie z kolejnością ustawową. Nie można już zmienić decyzji.
Jeśli mamy nieletnie dzieci, w ich imieniu też trzeba złożyć oświadczenie o odrzuceniu - ale wcześniej uzyskać zgodę sądu rodzinnego.
Czy po odrzuceniu spadku zwalniamy się z odpowiedzialności za długi?
Tak, odrzucając spadek przestajemy odpowiadać również za ewentualne zadłużenie. Nie "odziedziczymy" wtedy żadnego majątku, ale też nie przejmie się długów.
Należy jednak pamiętać, że długi nadal obciążają masę spadkową. Jeśli kolejni spadkobiercy także zrzekną się spadku, w końcu trafi on do Skarbu Państwa lub gminy - a wraz z nim zadłużenie.
Odrzucenie spadku a długi w banku – czy się uwolnić?
Bywa, że dopiero po jakimś czasie od śmierci bliskiej osoby dowiadujemy się np. o wysokim zadłużeniu zmarłego w banku. Warto wtedy jak najszybciej odrzucić spadek, co zwolni nas z konieczności spłaty tych długów.
Inaczej - przyjmując spadek - musimy się zmierzyć ze spłatą zobowiązań bankowych zmarłego z wartości spadku lub we własnym zakresie. Dlatego lepiej nie przyjmować spadku, o którym wiemy, że jest mocno zadłużony.
Nie warto ryzykować utraty własnych oszczędności i dorobku życia przez pochopne przyjęcie zadłużonego spadku. Zawsze bezpieczniej jest go odrzucić i sporządzić dokładny spis inwentarza przed podjęciem ostatecznej decyzji.
| Forma przyjęcia spadku | Odpowiedzialność za długi |
| Przyjęcie proste | Tak, również z własnego majątku |
| Z dobrodziejstwem inwentarza | Tak, ale tylko ze spadku |
| Odrzucenie spadku | Nie |
