Sprawnie działający sektor bankowy przyczynia się do rozwoju gospodarczego i możliwości realizowania dużych projektów na poziomie centralnym i samorządowym. Oznacza to, że rola banków wykracza daleko poza obszar udzielania kredytów i przyjmowania depozytów. Trudno sobie dziś wyobrazić sprawnie działający rynek finansowy i gospodarkę bez sprawczego udziału banków.
Banki to również instytucje zaufania publicznego, których działalność i funkcjonowanie regulują zarówno ustawa Prawo Bankowe, jak i inne przepisy. Podlegają też nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Działają zgodnie z prawem i przyczyniają się do budowy wysokiego poziomu obsługi klienta oraz zapewniają stabilne zatrudnienie dla wielu osób. Są również prekursorami rewolucji cyfrowej, stając się wzorem dla innych firm.
Poznaj najważniejsze rodzaje banków
Jeżeli chcemy sprawdzić, jakie są rodzaje banków, to pomoże nam w tym Ustawa Prawo Bankowe. Zgodnie z zapisami ustawy banki możemy podzielić ze względu na ich formę prawną, czyli:
- banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe);
- banki spółdzielcze (spółdzielnie);
- banki w formie spółek akcyjnych.
Zgodnie z podziałem na rodzaj i zakres działalności rozróżniamy:
- bank centralny, który jest m.in. odpowiedzialny za politykę pieniężną i funkcjonowanie całego systemu bankowego,
- banki komercyjne (uniwersalne i specjalistyczne) świadczące usługi dla ludności i przedsiębiorstw (nastawione na zysk),
- banki spółdzielcze, o zasięgu lokalnym, które również świadczą usługi bankowe.
Na rynku europejskim (w tym w Polsce) najczęściej mamy do czynienia z bankami uniwersalnymi, które oferują szeroki zakres usług bankowych, inwestycyjnych i ubezpieczeniowych dla różnych klientów, w tym osób fizycznych, małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP), dużych korporacji oraz różnych instytucji. Oferują różnorodne usługi, takie jak konta osobiste i firmowe, kredyty hipoteczne i konsumenckie, kredyty dla przedsiębiorstw, pożyczki, usługi inwestycyjne, zarządzanie majątkiem, ubezpieczenia oraz produkty związane z rynkiem kapitałowym.
Część klientów korzysta również z oferty banków specjalistycznych, które oferują specyficzny katalog usług. Są to np.:
- banki hipoteczne specjalizujące się w udzielaniu kredytów hipotecznych, których zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości. Może to być kredyt na zakup mieszkania, domu, działki budowlanej lub na remont i modernizację istniejącej nieruchomości.
- banki inwestycyjne, które oferują szeroki zakres usług doradczych w zakresie inwestycji, obejmujących strategie inwestycyjne, alokację aktywów, zarządzanie ryzykiem, strategie podatkowe i inne aspekty finansowe. Zaangażowane są również w emisję i obrót papierami wartościowymi na rynku kapitałowym, (akcje, obligacje, instrumenty pochodne, fundusze inwestycyjne).
Najważniejsze funkcje banków
Choć banki są znane przede wszystkim ze swojej działalności komercyjnej, która polega na udzielaniu kredytów, zakładaniu kont czy przyjmowania depozytów, to zakres ich działalność jest dużo szerszy. Banki komercyjne przyczyniają się bowiem w bardzo dużym stopniu do rozwoju gospodarczego.
Najważniejsze funkcje banków to:
- Finansowanie gospodarki i przedsięwzięć rozwojowych;
- Obsługa krajowych, regionalnych i sektorowych programów gospodarczych i społecznych;
- Udzielanie gwarancji, kredytów kupieckich i inwestycyjnych przedsiębiorstwom, które pozwalają większym i mniejszym firmom na zachowanie płynności finansowej, realizowanie nowych projektów i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań;
- Finansowanie nowych przedsiębiorstw i wspieranie początkujących przedsiębiorców;
- Udział w restrukturyzacji i prywatyzacji firm;
- Udzielanie kredytów i pożyczek (w tym kredytów hipotecznych) klientom indywidualnym;
- Pośrednictwo w obrocie papierami wartościowymi oraz emisja bankowych papierów wartościowych;
- Bezpieczne gromadzenie środków klientów na rachunkach bieżących oraz na lokatach i rachunkach oszczędnościowych;
- Edukowanie i zachęcanie klientów do systematycznego i długoterminowego oszczędzania (w tym na emeryturę w ramach Indywidualnych Kont Emerytalnych i Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego).
Rola i zadania banków w Polsce – podsumowanie
Rola banków w polskiej gospodarce to szereg istotnych funkcji i zadań. Ich działalność wpływa na stabilność finansową kraju, dostęp do kapitału dla przedsiębiorstw i konsumentów oraz efektywność gospodarki.
Banki są znaczącym źródłem finansowania gospodarki i można z całą pewnością stwierdzić, że bez nich nie byłoby możliwe realizowanie ważnych i strategicznych przedsięwzięć gospodarczych i społecznych. Oznacza to, że banki przyczyniają się w dużej mierze do wzrostu gospodarczego, wzrostu PKB i rozwoju gospodarczego w długoletniej perspektywie.
